Podczas Salonu Motoryzacyjnego we Frankfurcie w połowie września nastąpi europejska premiera Toyoty Prius czwartej generacji. Nowy model zastąpi charakterystycznego liftbacka obecnego na rynku od 2009 roku. W ciągu 18 lat od premiery Toyota sprzedała ponad 3,5 mln egzemplarzy tego legendarnego modelu. Już w przyszłym roku okaże się, czy czwarta generacja powtórzy sukces poprzedników.

Popularność Priusa popchnęła Toyotę do wypuszczenia na rynek pokrewnych modeli. Obok kompaktowego liftbacka pod znakiem Prius obecnie dostępne są także 3 inne samochody - siedmioosobowy minivan Prius +, ładowany z zewnętrznej sieci Prius Plug-in o wydłużonym zasięgu na silniku elektrycznym oraz subkompaktowy Prius c, niedostępny w Europie. Sprzedaż rodziny Priusa łącznie przekroczyła 5,2 mln egzemplarzy.

Prius pierwszej generacji (1997-2003)

Debiut rynkowy pierwszego masowego samochodu hybrydowego w 1997 roku był zwieńczeniem pięcioletnich prac rozwojowych. Sercem nowego samochodu był rewolucyjny napęd Toyota Hybrid System, kompaktowy układ, który zajmował tę samą przestrzeń co standardowy silnik spalinowy. Składał się z czterocylindrowego silnika benzynowego 1.5 z serii NZ, pracującego w cyklu Atkinsona, silnika elektrycznego o wysokim momencie obrotowym, napędzającego koła, i drugiego, pełniącego funkcję generatora. Uzupełnieniem układu hybrydowego był zestaw baterii niklowo-metalowo-wodorkowych ukrytych za tylną kanapą.
Wraz z nowym modelem zadebiutowała nowa platforma, na której zbudowano później Corollę, Celicę, RAV4 i drugą generację Priusa. Pierwszego Priusa zaprojektowali wcale nie Japończycy, ale amerykańskie studio projektowe Toyoty Calty Design Research. Auto przypominało amerykańskiego Yarisa sedana i mierzyło 427 cm, a po liftingu 430 cm.

Samochód odniósł w Japonii ogromny sukces. W 1998 roku został Japońskim Samochodem Roku. Do maja 2000 roku sprzedano łącznie ponad 40 tys. egzemplarzy. Przed premierą wersji po liftingu i wejściem modelu na rynki zagraniczne zwiększono produkcję do 3 tys. miesięcznie. Prius pierwszej generacji zakończył swoją karierę w sierpniu 2003 roku wynikiem ponad 123 tys. samochodów sprzedanych na świecie. Do tego czasu model miał już hybrydową konkurencję, ale raz na zawsze ustanowił swoją ogromną przewagę rynkową. Co więcej, udowodnił, że rodzinny samochód może być wyposażony w najnowocześniejszą technologię i nie musi się ograniczać do standardowych silników benzynowych czy wysokoprężnych.

Prius drugiej generacji (2003-2011)

Model wprowadzony na rynek pod koniec 2003 roku został całkowicie przebudowany i ukazał się światu jako dziś tak dobrze nam znany liftback. Za zmianą wyglądu poszedł ogromny rozwój napędu hybrydowego, który skutkował zarejestrowaniem 530 patentów.
Wraz z nowym Priusem zadebiutował napęd hybrydowy drugiej generacji, pod nazwą Hybrid Synergy Drive. Jego atutem było wyrównanie potencjału silnika benzynowego i elektrycznego. Zamiast zwiększać moc silnika spalinowego w celu poprawiania osiągów, HSD wykorzystywał do ruszania i przyspieszania przede wszystkim jednostkę elektryczną, której moc zwiększono w porównaniu do pierwszej generacji aż o 50%. Auto uzyskało także nowocześniejsze i lżejsze baterie niklowo-metalowo-wodorkowe, z mniejszą liczbą ogniw, ale o większej gęstości energii.
Dzięki tym zmianom nowy Prius był znacznie szybszy, mocniejszy, bardziej dynamiczny, a jednocześnie bardziej ekonomiczny niż dotychczas. Emitował też mniej dwutlenku węgla. Wraz z premierą Priusa II świat poznał kolejne rewolucyjne rozwiązania – tryb EV umożliwiający jazdę na samym silniku elektrycznym oraz klimatyzację działającą nawet przy wyłączonym silniku spalinowym. Nic dziwnego, że Kalifornijczycy go pokochali.
Auto urosło do rozmiaru pomiędzy Corollą i Camry. Opływowy kształt przypominający kroplę wody miał niespotykanie niski współczynnik oporu powietrza, wynoszący tylko 0.26 Cd. Karoseria była bardzo lekka i trwała. Dowodem było 5 gwiazdek zdobytych w testach bezpieczeństwa Euro NCAP – auto uzyskało najlepszy wynik wśród samochodów kompaktowych w dotychczasowej historii.
Druga generacja przebiła poprzednika pod względem popularności jeszcze przed końcem 2004 roku, kiedy sprzedano ćwierć miliona egzemplarzy. Jego produkcja zakończyła się w 2011 roku wynikiem 1,192 mln aut. Co prawda trzecia generacja weszła na rynek w 2009 roku, ale jeszcze przez 2 lata Prius II był produkowany w Chinach.

Prius trzeciej generacji (od 2009)

Następna generacja przyniosła kolejne znaczące zmiany w napędzie hybrydowym, obejmujące 90% części. Silnik benzynowy urósł do 1,8 l pojemności skokowej, zaś silniki elektryczne zmalały. Moc układu wzrosła o 22% do 136 KM, mimo to zużycie paliwa spadło o 10%, a emisja CO2 o 14%. Kierowca może wybrać między trzema trybami jazdy – elektrycznym, eco i power, w zależności od tego, czy bardziej mu zależy na dynamice, czy na oszczędzaniu paliwa.
Nowy Prius zachował swój wrzecionowaty kształt, który tak doskonale sprawdził się w poprzednim modelu, jednak nieco urósł i zyskał ostrzejsze, bardziej wyraziste krawędzie. Współczynnik oporu powietrza zmniejszył się do 0.25 Cd. Żaden masowo produkowany samochód nie ma równie aerodynamicznej karoserii. Auto wyposażono w najnowocześniejsze technologie, takie jak system wentylacji zasilany energią słoneczną czerpaną z umieszczonego na dachu panelu fotowoltaicznego czy radykalnie obniżające zużycie energii światła LED.
Przełomowe unowocześnienia wprowadzone do Priusa III generacji przyniosły międzynarodowe uznanie. Auto zostało Japońskim Samochodem Roku 2009 oraz znalazło się w finale plebiscytu Światowy Samochód Roku 2010. Do dziś kupiono ponad 2,185 mln egzemplarzy, a licznik wciąż się kręci.

Prius + (od 2011)

Dwa lata po premierze III generacji zadebiutował pionierski siedmiomiejscowy minivan, Prius +. Auto wyposażone w ten sam napęd hybrydowy co Prius liftback, zasilane jest mocniejszymi bateriami litowo-jonowymi, dzięki czemu zachowało osiągi pierwowzoru. W Ameryce model jest znany pod nazwą Prius v (od versatility – wszechstronność), zaś w Japonii jako Prius α.

Prius c (od 2011)

Niemal równocześnie zadebiutował subkompaktowy Prius c – najmniejszy i najbardziej ekonomiczny samochód hybrydowy w Ameryce, który zużywa tylko 3 l benzyny na 100 km.
Auto wyposażone jest w taki sam napęd jak europejski Yaris HSD, czyli silnik benzynowy 1.5 i silnik elektryczny, o łącznej mocy 99 KM. W Japonii samochód sprzedawany jest pod nazwą Toyota Aqua.

Prius Plug-in (od 2012)

Rok 2012 przyniósł kolejną znaczącą innowację. Rodzina Priusów powiększyła się o wersję ładowaną z zewnętrznej sieci. Prius Plug-in może przejechać 25 km na samym silniku elektrycznym, zaś po wykorzystaniu energii pobranej z zewnątrz działa jak standardowa hybryda. Oczywiście system odzyskiwania energii z hamowania pracuje cały czas, wydłużając zasięg tym bardziej, im częściej samochód zwalnia lub hamuje.
Napęd Hybrid Synergy Drive zastosowany w Priusie Plug-in nie wymagał dużych zmian. Jego modułowa konstrukcja pozwoliła na w miarę proste dołączenie elementów umożliwiających ładowanie z gniazdka oraz dodatkowej baterii. Dla większej efektywności układu zastosowano baterie litowo-jonowe. Mimo że zestaw baterii jest większy i cięższy od tego, który znajdziemy w standardowym Priusie, nie ucierpiała na tym ani przestronność kabiny pasażerskiej, ani bagażnik.

Prius czwartej generacji (od 2016)

Już za tydzień we Frankfurcie będzie można zobaczyć na własne oczy Priusa IV generacji. Z zapowiedzi Toyoty wynika, że nowy model przyniesie ogromne zmiany. Będzie to pierwszy samochód Toyoty zbudowany na nowej modułowej platformie TNGA, która będzie następnie wprowadzana stopniowo do większości modeli marki. TNGA to nowa filozofia produkcji obejmująca nie tylko platformy, ale także konstrukcję silników, układów napędowych i innych części. Rewolucyjna technologia zastosowana po raz pierwszy w Priusie ma przynieść obniżenie zużycia paliwa o 15% ora znacząco niższe koszty produkcji.